جداسازی و شناسایی باکتری‌های آزوسپیریلوم از ریزوسفر گیاهان گندم و ذرت و تعیین برخی خصوصیات محرک رشدی آن‌ها

باکتری Azospirillum یکی از مهمترین ریزوباکتریایی محرک رشد گیاهان (PGPR) است. آنها در ریزوسفر بسیاری از گیاهان زراعی وجود دارند. در این تحقیق از مزارع گندم و ذرت استان اصفهان نمونه­برداری انجام شد و نمونه­های خاک و ریشه در محیط کشت NFB (Nitrogen-Free Bromothymol blue) کشت گردید. پس از رشد جدایه­ها، نمونه­های دارای هاله­ی شفاف به محیط کشت­های اختصاصی و نیمه اختصاصی نظیر NFB و RC (Rojo Congo=Red Congo) جامد منتقل و جدایه­ها براساس مرفولوژی کلنی­ها بر روی آن­ها انتخاب و خالص­سازی گردید. پس از انجام آزمون­های گرم، کاتالاز، اکسیداز و هوازی-بی­هوازی، تأیید و تشخیص جدایه­های Azospirillum توسط آزمایش­های مولکولی با استفاده از آزمون واکنش زنجیر­ه­ای پلیمراز (PCR) با آغازگرهای اختصاصی Az16S-A و Azo494-F/Azo756-R و توالی­یابی ژن rRNA S16 انجام شد. خصوصیات محرک رشد گیاهان (PGP) در جدایه­های باکتری Azospirillum، با بررسی حضور ژن­های NifH و NifD از آنزیم نیتروژناز توسط آغازگرهای PolF/PolR و FdB260/FdB261 و خصوصیات محلول­سازی فسفات، تولید کیتیناز، تولید HCN، تولید سیدروفور و تولید ایندول استیک اسید بوسیله­ی آزمون­های اختصاصی تعیین گردید. تکثیر قطعات 646، 263، 360 و 390 جفت بازی توسط آغازگرهای Az16S-A، Azo494-F/Azo756-R، PolF/PolR و FdB260/FdB261 به ترتیب وجود باکتری­های آزوسپیریلوم و حضور ژن­های NifH و NifD در آن­ها را تأیید نمود. آزمون­های اختصاصی همچنین توانایی تولید ایندول استیک اسید با میانگین 15 میلی­گرم در لیتر، انحلال فسفات نامحلول با میانگین 8/18 میلی­گرم در لیتر و تولید سیدروفور را دربین جدایه­ها آشکار نمود و نشان داد که بعضی از جدایه­ها دارای خصوصیات PGP متعدد بوده و برخی دیگر دارای یک خصوصیت یا فاقد آن­ها می­باشند. در­نهایت توالی­یابی ژن S rRNA16 تعدادی از جدایه­ها، وجود حداقل سه گونه­ی Azospirillum brasilense،A. lipoferum  و A. zeae را در ریزوسفر گیاهان گندم و ذرت مشخص نمود. این مطالعه برای استفاده از این باکتری­ها به­عنوان مایه­ی تلقیح در کشاورزی پایدار و ارگانیک می­تواند مفید باشد.